Mani

From Jatland Wiki
(Redirected from Manimata)
Jump to navigation Jump to search
Author:Laxman Burdak, IFS (R)

Mani (मणि) is name of a Nagavanshi King, a River and people mentioned by Panini in Ashtadhyayi and in Mahabharata.

Mention by Panini

Mani (मणि) is name of a River mentioned by Panini in Ashtadhyayi under Sharādi (शरादि) (6.3.120) group. [1]


Mani (मणि) is mentioned by Panini in Ashtadhyayi. [2]


Mani-pali (मणि-पालि) is mentioned by Panini in Ashtadhyayi. [3]


Mani-prastara (मणि-प्रस्तार) is mentioned by Panini in Ashtadhyayi. [4]

Jat clans

History

In Mahabharata

Mahabharata mentions Mani (मणि) in following verses:

  • Mani (मणि) (Naga) (V.101.10), (IX.44.29),
  • Manikundala (मणिकुण्डला) (Lady) (IX.45.20),
  • Manimana (मणिमान) (I.61.42), (I.177.7), (II.9.9),
  • Manimant (मणिमन्त) (T) (III.80.109) ,
  • Manimata (मणिमत) (II.27.10),
  • Maninaga (मणिनाग) (N) (I.31.6),
  • Maninaga (मणिनाग) (T) (III.82.91),
  • Maniskandha (मणिस्कन्ध) (N) (I.52.17),
  • Manivahana (मणिवाहन) (I.63.29),

Udyoga Parva/Mahabharata Book V Chapter 101 describes Bhogavati city and innumerable Nagas dwelling there. Mani (मणि) (Naga) is mentioned in verse (V.101.10).[5]...Bahyakunda, Mani, Apurana, Khaga, Vamana, Elapatra, Kukura, Kukuna...,


Shalya Parva, Mahabharata/Book IX Chapter 44 mentions the ceremony for investing Kartikeya with the status of generalissimo, the diverse gods, various clans who joined it. Mani (मणि) is listed in verse (IX.44.29).[6]....Soma also gave him two companions, Mani and Sumani, both of whom looked like summits of the Kailasa mountain and always used white garlands and white unguents.


Shalya Parva, Mahabharata/Book IX Chapter 45 gives the List of the mothers who became companions when Skanda was installed. Manikundala (मणिकुण्डला) (Lady) is listed in (IX.45.20).[7]


Adi Parva, Mahabharata/Book I Chapter 61 gives genealogy of the Danavas, Asuras, Kauravas, Pandavas, Gandharvas, Apsaras, Rakshasas. Manimana (मणिमान) is listed in (I.61.42). [8]...And, O king, that great Asura who was known as Vritra became on earth the royal sage known by the name of Manimana.


Adi Parva, Mahabharata/Book I Chapter 177 mentions Kshatriyas who came on Swayamvara of Draupadi. Manimana (मणिमान) is listed in verse (I.177.7).[9]... Vrihanta, Manimana, Dandadhara, Sahadeva, Jayatsena, Meghasandhi, Magadha...


Sabha Parva, Mahabharata/Book II Chapter 9 mentions Kings who attended Sabha of Varuna. Manimana (मणिमान) is listed in (II.9.9). [10]....the Nagas called Kamvala and Aswatara; and Dhritarashtra and Valahaka; Manimana and Kundadhara and Karkotaka and Dhananjaya...


Vana Parva, Mahabharata/Book III Chapter 80 tells Merit attached to tirthas. Manimant (मणिमन्त) (Tirtha) is listed in verse (III.80.109).[11]...Proceeding then, with subdued soul and leading a Brahmacharya mode of life, to Manimant (मणिमन्त) , and residing there for one night, one acquireth, O king, the merit of the Agnishtoma sacrifice.


Sabha Parva, Mahabharata/Book II Chapter 27 mentions the countries subjugated by Bhimasena. Manimata (मणिमत) is listed in verse (II.27.10). [12]


Adi Parva, Mahabharata/Book I Chapter 31 mentions the names of Chief Nagas. Maninaga (मणिनाग) is listed in verse (I.31.6).[13]...Kaliya, Maninaga, Purana, Pinjaraka, and Elapatra, Vamana,...


Vana Parva, Mahabharata/Book III Chapter 82 mentions names Pilgrims. Maninaga (मणिनाग) Tirtha is mentioned in verse (III.82.91). [14]...Proceeding next to Maninaga (मणिनाग) (III.82.91), one obtains the merit of giving away a thousand kine. O Bharata, he that eateth anything relating to the tirtha of Maninaga, if bitten by a venomous snake, doth not succumb to its poison. Residing there for one night, one is cleansed of one's sins.


Adi Parva, Mahabharata/Book I Chapter 52 mentions the names of all those Nagas that fell into the fire of the snake-sacrifice. Maniskandha is listed in Nagas of race of Dhritarashtra, verse (I.52.17). [15]....Varahaka, Varanaka, Sumitra, Chitravedaka, Parashara, Tarunaka, Maniskandha and Aruni.

External links

References

  1. V. S. Agrawala: India as Known to Panini, 1953, p.511
  2. V. S. Agrawala: India as Known to Panini, 1953, p.231, 246
  3. V. S. Agrawala: India as Known to Panini, 1953, p.97
  4. V. S. Agrawala: India as Known to Panini, 1953, p.231
  5. 10 बाह्यकुण्डॊ मणिर नागस तथैवापूरणः खगः, वामनश चैल पत्रश च कुकुरः कुकुणस तथा (V.101.10)
  6. 29 कैलासशृङ्गसंकाशौ शवेतमाल्यानुलेपनौ, सॊमॊ ऽपय अनुचरौ पराथान मणिं सुमणिम एव च (IX.44.29)
  7. खण्डखण्डा च राजेन्थ्र पूषणा मणिकुण्डला, अमॊचा चैव कौरव्य तदा लम्बपयॊधरा (IX.45.20)
  8. 42 वृत्र इत्य अभिविख्यातॊ यस तु राजन महासुरः, मणिमान नाम राजर्षिः स बभूव नराधिपः (I.61.42)
  9. 7 बृहन्तॊ मणिमांश चैव दण्डधारश च वीर्यवान, सहदेवॊ जयत्सेनॊ मेघसंधिश च मागधः (I.177.7)
  10. कम्बलाश्वतरौ नागौ धृतराष्ट्र बलाहकौ, मणिमान कुण्डलधरः कर्कॊटक धनंजयौ (II.9.9)
  11. मणिमन्तं समासाद्य बरह्म चारी समाहितः, एकरात्रॊषितॊ राजन्न अग्निष्टॊम फलं लभेत
  12. भर्गाणाम अधिपं चैव निषाथाधिपतिं तदा, विजिग्ये भूमिपालांश च मणिमत परमुखान बहून (II.27.10)
  13. कालियॊ मणिनागश च नागश चापूर्णस तथा, नागस तथा पिञ्जरक एला पत्रॊ ऽथ वामनः (I.31.6)
  14. मणिनागं ततॊ गत्वा गॊसहस्रफलं लभेत, नैत्यकं भुञ्जते यस तु मणिनागस्य मानवः (III.82.91)
  15. वराहकॊ वारणकः सुमित्रश चित्रवेदकः, पराशरस तरुणकॊ मणिस्कन्धस तथारुणिः (I.52.17)